با توجه به اهمیت و کارکرد بلبرینگ‌ها در زندگی روزمره، شناخت انواع آن‌ها نیز اهمیت پیدا می‌کند. برای تشخیص و کاربرد هر یک از انواع بلبرینگ‌ها شماره‌هایی ایجاد شده است که به آن‌ها شماره فنی بلبرینگ می‌گویند.
نیروی اصطکاک باعث فرسایش و به‌هم ساییدن قسمت‌های متحرک دستگاه‌ها می‌شود. بشر با شناخت نیروی اصطکاک به دنبال راه‌حلی برآمد تا بتواند بر آن غلبه کند و چرخ را اختراع کرد. اختراع چرخ و بعد بلبرینگ، نقطه‌ی عطفی در تاریخ صنعت بشر است. بلبرینگ در صنایع و موارد زیادی کاربرد دارد. به‌طوری‌که ابعاد متنوعی از زندگی روزمره را در برمی‌گیرد. خودرو، دوچرخه، قطار، هواپیما و حتی قطعات کامپیوتر و لپ‌تاپ‌ها با بلبرینگ کار می‌کنند.
بلبرینگ چیست و شناخت انواع آن
بلبرینگ از دو واژه Ball به معنای گوی و Bearing به معنای تحمل کردن و حمل بار تشکیل شده است. این کلمه درواقع به معنای گوی‌های چرخشی است که در تمام وسایلی که می‌چرخند مانند صندلی و اتومبیل به کار می‌رود و باعث می‌شود از اصطکاک و سایش آن‌ها جلوگیری کند. چراکه اصطکاک منجر به ساییدگی و کندی حرکت اشیا و وسایل می‌شود.
بلبرینگ‌ها خود زیرمجموعه یاتاقان‌ها هستند. یاتاقان در چرخش و حرکت ماشین‌آلات و دستگاه‌ها به‌طور مستقیم دخالت دارد و باعث می‌شود میزان اصطکاک و سایش سطوح کاهش پیدا کند.
بلبرینگ انواع مختلفی دارد که از لیست بلبرینگ‌های صنعتی می‌توان به بلبرینگ ساده، ساچمه‌ای، غلتکی، شیار عمیق، تماس زاویه‌ای و خودتنظیم اشاره کرد. بلبرینگ ساده، در کشوهای کمد یا کابینت به کار می‌روند و مدل‌های جدید عمر طولانی‌تری نسبت به مدل‌های قدیمی دارند.
کارکرد شماره فنی بلبرینگ چیست؟
بلبرینگ انواع و اندازه‌های مختلف دارد و هرکدام در صنایع و دستگاه‌های متنوعی به‌کار می‌روند. مصرف‌کنندگانی که قصد دارند از بلبرینگ‌ها در جا‌های متفاوتی استفاده کنند، نیاز دارند معیاری برای تشخیص انواع آن داشته باشند. دقیق‌ترین راه تشخیص نوع، جنس و اجزای تشکیل‌دهنده بلبرینگ‌ها، شماره فنی بلبرینگ است که به شماره فنی یاتاقان نیز شناخته می‌شود.
شماره فنی بلبرینگ سریع‌ترین راه شناسایی و تمایز آن‌ها از یکدیگر است. بلبرینگ‌ها توسط برندهای مختلفی تولید می‌شوند و هرکدام ویژگی‌های متفاوتی دارند. به‌عنوان نمونه برخی بلبرینگ‌ها دارای کاسه نمد و بعضی فاقد آن هستند. تفاوت دیگر در جنس قفسه آن‌هاست. این تفاوت‌ها تنها از طریق شماره فنی بلبرینگ قابل‌تشخیص است.
شرکت‌های مختلف تولیدکننده بلبرینگ از شماره فنی بلبرینگ یکسان استفاده می‌کنند تا مصرف‌کنندگان بتوانند با بررسی آن‌ها به نتایج مشابه دست پیدا کنند.
شماره فنی بلبرینگ کمک می‌کند اطلاعاتی درباره ابعاد و قابلیت تحمل بار آن به دست آوریم که بلبرینگ موردنظر قابلیت تحمل بار محوری یا شعاعی یا دوگانه را دارد؟ جنس بلبرینگ و اجزای آن نیز با کدهای حک شده بر آن قابل‌شناسایی است.
شماره فنی بلبرینگ خود از سه بخش تشکیل شده است: «شماره فنی، پسوندها و پیشوندها». نحوه خواندن شماره بلبرینگ به این صورت است که شماره فنی، مشخص‌کننده‌ی نوع بلبرینگ، طراح اصلی بلبرینگ و ابعاد استاندارد آن است. پسوندها و پیشوندها به جهت اجزای تشکیل‌دهنده بلبرینگ، طرح بلبرینگ یا مشخصات متفاوت با طرح اصلی بلبرینگ به کار می‌روند. محل قرارگیری پیشوندها، قبل از شماره فنی بلبرینگ است و نشانگر اطلاعاتی درباره اجزای بلبرینگ هستند. در مقابل پسوندها بعد از شماره فنی ذکر می‌شوند و نمایانگر تفاوت طرح بلبرینگ نسبت به طرح اصلی می‌باشند.
همچنین بلبرینگ‌های استاندارد شامل یک شماره فنی اصلی هستند که از اعداد و ترکیب حروف و اعداد ساخته می‌شود. حرف یا رقم اول یا ترکیب حروف اولیه برای تشخیص نوع بلبرینگ به کار می‌رود. دو رقم بعدی برای تعیین ابعاد بلبرینگ و دو رقم آخر هم در تشخیص اندازه قطر داخلی بلبرینگ مورداستفاده قرار می‌گیرد. البته این فرمول در مورد برخی بلبرینگ‌های خاص استثنائاَ متفاوت است.
شماره فنی بلبرینگ چه کمکی به انتخاب بلبرینگ‌ها می‌کند؟
انتخاب بلبرینگ‌ها بر اساس ویژگی‌های آن صورت می‌گیرد. هر مشخصه نشانگر کاربردی است که آن بلبرینگ دارد. شماره فنی بلبرینگ به انتخاب بلبرینگ‌ها برای مکان مناسب کمک می‌کند.
عوامل متعددی ازجمله فضای موجود یا فضای کاری، میزان بار، جهت نیرو از شعاعی به محوری، خودمیزانی، سرعت، دقت، صدا، صلبیّت، حرکت محوری و نصب و بیرون آوردن، در انتخاب یک بلبرینگ، تأثیرگذار هستند.
هرکدام از این عوامل اثری در عملکرد بلبرینگ می‌گذارند و به‌طورقطع در انتخاب آن برای مقصودی که به کار گرفته می‌شوند قابل‌توجه هستند. از مجموعه عواملی که در انتخاب بلبرینگ دخیل هستند تحت عنوان جدول انتخاب بلبرینگ نیز یاد می‌شود.
میزان بار
یکی از فاکتورهای تعیین‌کننده در انتخاب بلبرینگ، میزان بار است. برخی از بلبرینگ‌ها توانایی حمل بار بیشتری نسبت به بعضی دیگر دارند.
جهت بار
از دیگر عوامل مهم در گزینش بلبرینگ می‌توان به جهت بار شعاعی یا بار محوری اشاره کرد.
سرعت
سرعت کارکرد یک بلبرینگ توسط دمای مجاز کارکرد محدود می‌شود. بلبرینگ‌هایی که اصطکاک داخلی کمتری داشته باشند و به همین خاطر حرارت تولیدشده در آن‌ها کم باشد، برای کاربردهایی که در آن‌ها سرعت بالاست مناسب هستند.
صدا
یکی دیگر از مهم‌ترین فاکتورهایی که در انتخاب بلبرینگ مؤثر است، تولید صداست. در دستگاه‌هایی که به‌طور روزمره مورداستفاده انسان‌ها قرار می‌گیرند مانند هارد کامپیوترها و لپ‌تاپ‌ها، سروصدا ایجاد نکردن شاید از هر عامل دیگری مؤثرتر باشد. چراکه نمی‌توان در فضایی که صدا و گرما تولید می‌شود کار کرد.
صلبیت
سفتی یا صلبیت بلبرینگ از دیگر معیارهای تأثیرگذار در انتخاب آن است. سفتی یک بلبرینگ بر اساس تغییر شکل الاستیک آن تحت بارهای وارده مشخص می‌شود. این تغییرات به‌اندازه‌ای کوچک هستند که قابل‌چشم‌پوشی می‌باشند.
این عوامل تعدادی از مواردی بودند که در انتخاب بلبرینگ‌ها مؤثر هستند که در کنار کاربرد بلبرینگ‌ها و جایی که قرار است مورداستفاده قرار گیرند باید در نظر گرفته شوند.
شماره فنی بلبرینگ‌های پراید
بلبرینگ‌های مورداستفاده در خودروهای مختلف بر اساس سال تولید و مدل ماشین متفاوت است. پراید یکی از خودروهای پُرمصرف ایرانی به‌حساب می‌آید.
برای تهیه شماره فنی بلبرینگ‌های پراید باید شماره فنی آن را داشته باشید. به‌عنوان نمونه بلبرینگ‌های مورداستفاده در چرخ جلو خودرو پراید در مدل‌های قدیمی از نوع رولبرینگ مخروطی با شماره فنی 10/11749 بوده اما در مدل‌های جدید این ماشین تغییر پیدا کرده و از نوع بلبرینگ توپی با شماره فنی GB141 استفاده شده است.
به همین دلیل برای اینکه هنگام خرید بلبرینگ‌های قسمت‌های مختلف ماشین و به‌ویژه پراید دچار اشتباه نشویم، بهتر است از جدول انتخاب بلبرینگ‌های پراید که شماره فنی بلبرینگ‌های پراید در آن درج شده استفاده کنیم که با جستجو در اینترنت قابل‌دسترسی است.
سخن آخر
انتخاب بلبرینگ‌ها با توجه به کارکرد و انواع مختلف آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. چراکه انتخاب نامناسب می‌تواند مقصودی را که مورد انتظار است فراهم نکند و منجر به از دست رفتن هزینه، خرابی بلبرینگ و حتی آسیب به دستگاهی شود که بلبرینگ در آن قرار گرفته است.
ازاین‌رو، بهترین شیوه برای شناسایی و تشخیص مناسب‌ترین بلبرینگ برای هدف موردنظر، استفاده از شماره فنی بلبرینگ است. برای درک بهتر اطلاعاتی که از شماره فنی بلبرینگ به دست می‌آید می‌توانید از مشاوره خرید فروشگاه اینترنتی بلک ابزار استفاده کنید.
1 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
فوق العاده کاربردی و آموزنده بود ممنون